Verslag en aanbevelingen regiosessies Doorstroompunt

Het wetsvoorstel ‘Van School naar Duurzaam Werk’ belooft een nieuw tijdperk in te luiden waarin onderwijs en arbeid nauwer met elkaar verbonden zijn en ondersteuning van jongeren die dat nodig hebben een centrale rol speelt. Door flexibel onderwijs, sterke bedrijfspartnerschappen en een focus op duurzaamheid te bevorderen, heeft dit voorstel het potentieel om niet alleen de vaardigheden van studenten te versterken, maar ook een positieve impact te hebben op de maatschappij en het bedrijfsleven als geheel. Het is een stap in de richting van een veerkrachtige en duurzame toekomst waarin Doorstroompunt, onderwijs en arbeid samenwerken om te zorgen dat alle jongeren een gelijke kans hebben op een duurzame toekomst.

Samen aan de slag om in te spelen op veranderingen: regiosessies uitvoering wetsvoorstel ‘Van school naar duurzaam werk’

Het wetsvoorstel ‘Van School naar Duurzaam Werk’ belooft een nieuw tijdperk in te luiden waarin onderwijs en arbeid nauwer met elkaar verbonden zijn en ondersteuning van jongeren die dat nodig hebben een centrale rol speelt. Door flexibel onderwijs, sterke bedrijfspartnerschappen en een focus op duurzaamheid te bevorderen, heeft dit voorstel het potentieel om niet alleen de vaardigheden van studenten te versterken, maar ook een positieve impact te hebben op de maatschappij en het bedrijfsleven als geheel. Het is een stap in de richting van een veerkrachtige en duurzame toekomst waarin het Doorstroompunt, onderwijs en arbeid samenwerken om te zorgen dat alle jongeren een gelijke kans hebben op een duurzame toekomst.

Op 21, 22 en 23 november heeft Ingrado intensief samengewerkt met doorstroomcoördinatoren, vsv-beleidsmedewerkers en vsv-programmamanagers uit het noorden, midden en zuiden van Nederland. Deze bijeenkomsten vonden plaats in respectievelijk Zwolle, Eindhoven en Utrecht. Corien van Starkenburg, bestuurder van Ingrado, was op aanwezig in Eindhoven en Zwolle om direct van de leden te horen hoe Ingrado nog meer kan betekenen voor ze.

Een belangrijk onderwerp van discussie was het wetsvoorstel ‘Van school naar duurzaam werk’. Dit voorstel breidt de rol van het Doorstroompunt uit tot 27 jaar en betrekt de arbeidsmarktregio als nieuwe partner bij het regionale vsv-plan. Daarnaast is er recentelijk ook een Actieplan vsv gepresenteerd en grijpt OCW de kans aan om de verdeling van de vsv-middelen opnieuw te bekijken, gezien de verhoging van de financiële middelen. Echter, de wet roept nog veel vragen op, en de praktische uitvoering kent onduidelijkheden en afhankelijkheden tussen betrokken partijen.  

Het belang van samenwerking binnen het sociaal domein en onderwijs kwam sterk naar voren, omdat dit essentieel is voor het creëren van gelijke kansen voor jongeren. Om deze samenwerking te bevorderen, organiseren de ministeries van OCW en SZW regionale sessies in januari en februari 2024. Hier krijgen deelnemers de kans om input te geven op de regeling voor het regionale plan en de samenwerking tussen Doorstroompunt, mbo en Werk en Inkomen te versterken.

Tijdens de regiosessies is uitgebreid gediscussieerd over welke input de regio’s willen leveren aan OCW en SZW voor de regeling van het regionale plan. Vervolgens is de focus verlegd naar de inhoud van het regionale plan, waarbij gekeken is naar wat er in de huidige plannen succesvol is en moet worden voortgezet. En wat gaat de samenwerking met de arbeidsmarktregio brengen qua focus in de plannen en welke mogelijkheden biedt dit? Er zijn ook verschillen opgemerkt, zoals de mate van analyse van de doelgroep en de evaluatiecriteria van de plannen.

Er is behoefte aan meer sturing vanuit de regeling voor het regionale plan, aangezien het wetsvoorstel veel ruimte biedt voor eigen invulling. De rollen en verantwoordelijkheden van de betrokken partijen moeten duidelijker worden vastgesteld, wellicht met de benoeming van een trekker van het proces.

Om een duidelijk beeld te krijgen van het netwerk en te identificeren op welke netwerkpartners nog geïnvesteerd moet worden, is er tijdens de regiosessies van november een krachtenveldanalyse uitgevoerd. Regionale verschillen zijn opgemerkt, variërend van succesvolle samenwerkingen met het mbo tot uitdagingen in de samenwerking met Werk en Inkomen. Het delen van deze ervaringen tussen doorstroompunt-regio’s blijkt waardevol om vooruitgang te boeken binnen elke regio.

De documentaire ‘Het Doorstroompunt’ is aangemerkt als een effectief middel om de activiteiten van Doorstroompunten te presenteren. Dit is van belang omdat de mbo-scholen en Werk en Inkomen de functie en werkwijze van een Doorstroompunt niet altijd goed kennen.

Tot slot is er gesproken over de uitdagingen van het harmoniseren van bestuur, beleid en uitvoering op de drie niveaus. Het doel is om alle drie de niveaus te betrekken bij de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van de plannen. In deze context werden waardevolle voorbeelden gedeeld om deze driedeling te coördineren en te integreren.

Vanuit de bijeenkomsten zijn enkele punten geïdentificeerd die de efficiency en effectiviteit van de aanpak kunnen vergroten. Hieronder volgen de belangrijkste aanbevelingen:

1. Verheldering van rollen en verantwoordelijkheden:
   • Pleit voor meer duidelijkheid in de wetgeving met betrekking tot de rollen en verantwoordelijkheden;
   • Aandacht voor de overvloedige ‘kan’-bepalingen in de wet en de onduidelijkheid over de trekker van het regionale plan;
   • Benadruk de noodzaak van inhoudelijke eisen voor het warme overdracht formulier.
2. Transparantie in budgettoewijzing
   • Aandringen op tijdige duidelijkheid over het te besteden budget en het identificeren van gemeenschappelijke elementen in de budgetten;
   • Een oproep aan ministeries voor meer transparantie over budgetallocaties.
3. Gegevensdeling bij Doorstroompunten
   • Verzoek om helderheid over de gegevens waarover de Doorstroompunten gaan beschikken en met wie en wanneer ze deze mogen delen.
   • Er is behoefte aan gegevens over dagbesteding, zzp-schap en inburgering. Doorstroompunten hebben goede gegevens nodig om hun taak te kunnen uitvoeren.
4. Inzicht in Financiële stromen
   • Pleiten voor gedetailleerd inzicht in verschillende geldstromen die onderwijs en gemeenten ontvangen, om dubbele financiering in de regionale plannen te voorkomen.
   • Specifieke aandacht voor de gelden die Werk en Inkomen ontvangt voor deze doelgroep, en richtlijnen voor het gebruik van middelen uit de P-wet.
5. Definitie van VSV en Focusgroep
   • Aandringen op meer duidelijkheid over de definitie van vsv en het identificeren van de specifieke focusgroep.
   • Strategieën ontwikkelen om de groep met daadwerkelijke ondersteuningsbehoeften naar voren te brengen.
6. Diepgaande Analyse van Doelgroep
   • Benadrukken van de noodzaak om een diepgaande analyse van de doelgroep uit te voeren, hierbij ook een analyse van de groep 23-27 via de huidige CBS gegevens;
   • Ondersteuning bieden voor het delen van best practices tussen regio's, met speciale aandacht voor de doelgroep van 23-27 jaar.
7. Voortbouwen op Succesvolle Elementen
   • Aanmoedigen om succesvolle elementen uit eerdere plannen te identificeren en verder uit te bouwen.
8. Samenwerking en Warme Overdracht
   • Stimuleren van bijeenkomsten met samenwerkingspartners om gezamenlijk te focussen op het terugdringen van vsv
   • Oproepen tot initiatieven voor warme overdracht tussen betrokken partijen.
9. Investering in Gemeentelijk Niveau
   • Aanmoedigen van investeringen op bestuurlijk, beleids- en uitvoerend niveau binnen de gemeenten.
10. Kennisdeling
    • Pleiten voor meer kennisdeling binnen en buiten de regio, met nadruk op bijeenkomsten met Doorstroompunten, mbo en Werk en Inkomen.
    • Stimuleren van frequente gesprekken tussen coördinatoren, Ingrado en andere doorstroompunt-regio's om praktijkervaringen te delen.

Wij geloven dat het implementeren van deze aanbevelingen zal bijdragen aan een effectievere aanpak van voortijdig schoolverlaten.

Graag geven we een aantal waardevolle aanbevelingen ter voorbereiding op de komst van de nieuwe wetgeving en het optimaal ondersteunen van de doelgroep van 23-27 jaar. Het is raadzaam om nu al actie te ondernemen en niet te wachten op de definitieve regeling of het moment waarop de vsv-gelden daadwerkelijk definitief zijn. Hier zijn de aanbevelingen:

• Ga aan de slag: wacht niet af, maar start nu al met het inventariseren van succesvolle elementen in het huidige plan. Bouw deze verder uit en organiseer regionale bijeenkomsten om input te verzamelen van collega's en netwerkpartners over wat volgens hen nodig is voor jongeren.
• Verkrijg kennis over de nieuwe doelgroep: Tegen augustus 2025 is het cruciaal om inzicht te hebben in de doelgroep van 23-27 jaar. Bezoek regio's die al met deze doelgroep werken of start een pilot om de behoeften van deze groep te begrijpen.
• Leg verbinding tussen partners: Werk samen met onderwijs, werk en inkomen, en doorstroompunten. Start de samenwerking op bestuurlijk, beleidsmatig en uitvoerend niveau. Onderzoek waar nog meer samengewerkt kan worden en wie verantwoordelijk is voor welke aspecten. Overweeg het opzetten van integrale teams of het uitvoeren van pilots om de samenwerking tussen vsv- en arbeidsmarktregio's te bevorderen.
• Verbind bestuur, beleid en uitvoering: Betrek bestuurders tijdig en leg de verbinding tussen bestuur, beleid en uitvoering. Zorg voor regelmatig overleg op alle drie de niveaus om de samenhang te waarborgen.
• Richt kennisdeling tussen regio’s in: Stimuleer kennisdeling tussen regio's. Leer van elkaars initiatieven en successen. Ingrado kan in 2024 faciliteren door periodiek regionale bijeenkomsten te organiseren als er behoefte is aan verdere kennisdeling.

Samenwerking, kennisdeling en proactief handelen zijn essentieel om de doelstellingen te behalen. Laten we gezamenlijk bouwen aan een effectieve aanpak voor de ondersteuning van jongeren. Bij vragen of suggesties staat Ingrado tot jullie beschikking.