Dit is de rode draad uit 18 groepsgesprekken rond het regionaal programma

In januari en februari 2024 hebben de ministeries van OCW en SZW op 6 plekken in Nederland bijeenkomsten georganiseerd over het wetsvoorstel Van school naar duurzaam werk en het regionaal programma vsv. Wat vond men positief en wat verdient aandacht?

Per bijeenkomst gingen 50 tot 60 mensen in gesprek, die werken bij of voor praktijkscholen, scholen in het voortgezet speciaal onderwijs, mbo-instellingen, Doorstroompunten, gemeentelijke afdelingen die de Participatiewet uitvoeren en coördinatoren vanuit de arbeidsmarktregio.

De rode draad die uit de gesprekken naar voren kwam, dient als basis voor de nieuwe regeling voortijdig schoolverlaten (vsv) en van school naar duurzaam werk 2025-2029. Hieronder vind je een verkorte samenvatting. De volledige versie van de rode draad, opgesteld door de ministeries, kun je onderaan dit artikel downloaden.

Regiobijeenkomsten

Veel regio’s willen met elkaar in gesprek en kennis en ervaringen uitwisselen over de samenwerking tussen organisaties en de totstandkoming van het regionaal programma. Om de totstandkoming van de regionale programma’s te faciliteren, organiseert Ingrado in afstemming met de Programmaraad, MBO-raad, SBB, Divosa, sectorraden Gespecialiseerd onderwijs en Praktijkonderwijs in opdracht van het ministerie van OCW drie maal vijf regionale sessies.

In deze bijeenkomsten worden kennis en ervaring uit de verschillende regio’s onderling gedeeld, wordt de samenwerking tussen de partners in regio’s bevorderd en wordt op diverse manieren ondersteuning aangeboden.

Doorstroomcoördinatoren hebben inmiddels een uitnodiging ontvangen voor de regiobijeenkomsten.

 

Samenvatting rode draad

Reactie op (aanpassingen) wetsvoorstel van school naar duurzaam werk

Positief:

• Waardering voor de manier waarop de input uit de bijeenkomsten is verwerkt in het wetsvoorstel.
• Blij dat het praktijk- en voortgezet speciaal onderwijs met bijbehorend budget wordt meegenomen.

Aandachtspunt(en):

• Duur van de nazorg voor pro en vso-scholen.
• De term ‘aanvullende loopbaanbegeleiding’ sluit beter aan bij de taak van een school dan ‘nazorg’, wel is behoefte aan verduidelijking van wat onder aanvullende loopbaanbegeleiding wordt verstaan en aan beleidsvrijheid bij het vormgeven ervan.

• De balans tussen duidelijke kaders en ruimte om zelf invulling te geven. Belangrijk is om in de regio gezamenlijke afspraken te maken.
• Nog onduidelijk hoe het wetsvoorstel en het regionaal programma zich verhouden tot de hervorming van de arbeidsmarktinfrastructuur. De doelgroep jongeren tot 27 en de arbeidsmarktdienstverlening voor deze jongeren moet een plek krijgen in de regionale meerjarenprogramma’s.
• Risico op versnippering en verkokering door verschillende geldstromen met verschillende opdrachten.

Algemene reactie op hoofdlijnen nieuwe regeling

Positief:

• De hoofdlijnen van de nieuwe regeling geven helderheid en richting.
• Meer en duidelijke kaders en handvatten vormen goede basis voor gezamenlijke aanpak.

Aandachtspunt(en):

• Centrumgemeenten en individuele gemeenten moeten komende tijd worden meegenomen in het wetsvoorstel om een effectieve samenwerking mogelijk te maken. Het tijdspad baart zorgen.
• Scholen of regio’s die te maken hebben met meerdere Doorstroompunt- of arbeidsmarktregio’s, ervaren dit regelmatig als een extra uitdaging bij het maken van de regionale programma’s. Een deel ervaart barrières in de samenwerking door de verschillen in de regio-indeling. Belangrijk is het belang van de jongere centraal te stellen en op basis dáárvan te handelen.

Regionale analyse

Positief:

• Regionale analyse is nuttig.

Aandachtspunt(en):

• Handreiking regionale analyse snel nodig.
• Behoefte aan zicht op de doelgroep van 23-27-jarigen als startsituatie voor regionale analyse.
• Bereiken en begeleiden van doelgroep 23-27-jarigen vraagt specifieke expertise en kennis.

Doelen en indicatoren

Positief:

• Gebruik van de NEET-indicator náást de vsv-indicator geeft de inspanningen van gemeenten en instellingen beter weer dan alleen de vsv-indicator.
• Gebruik van CBS-model om te komen tot regionale streefcijfers vsv.

Aandachtspunt(en):

• Te ontwikkelen dashboard voor deze groepen jongeren moet actueel zijn en inzicht bieden in de duurzaamheid van werk. Ook zzp’ers moeten worden meegenomen in het dashboard, en achtergrondkenmerken, zoals laatst genoten/hoogst behaalde onderwijs.
• Behoefte aan duidelijker duiding van begrip ‘duurzaam werk’.
• Cijfers moeten actueel zijn en bedoeld zijn om van elkaar te leren.
• Wensen voor de nieuwe vsv-definitie, bijvoorbeeld rond gediplomeerde entree-studenten, jongeren die toewerken naar praktijkverklaring of certificaat en nieuwkomers.

Afspraken en voorwaarden regionaal programma

Positief:

• Voorwaarden van het regionaal programma biedt duidelijk kader, wat zorgt voor meer uniformiteit.
• Het uitgangspunt dat de maatregelen uit het regionaal programma toegankelijk zijn voor alle jongeren schoolgaand of woonachtig in de regio, ongeacht hun woonplaats.
• Aandacht voor praktijkleren in het mbo

Aandachtspunt(en):

• Kader moet geen keurslijf worden.
• Samenwerking met veel verschillende gemeenten en soms meerdere regio’s voor scholen.
• Inzicht in de wettelijke taken van organisaties kan helpen bij vaststellen wat ‘een reguliere taak’ is en wat bekostigd kan worden uit regionaal programma.
• Zicht op effectieve interventies, maar ook behoefte aan ruimte voor iets nieuws. Preventie in vroeg stadium is belangrijk.
• Samenwerking met zowel arbeidsmarkt- als zorgdomein belangrijk, bijvoorbeeld voor maatregel ‘hulp in de school’.
• Goede informatievoorziening en kennisontwikkeling rond praktijkleren en sectorale ontwikkelpaden.
• Meer aandacht nodig voor het voortgezet onderwijs bij het tegengaan van vsv. Aandacht voor juiste studiekeuze en uitval voorkomen.
• Leer- en ondersteuningsbehoefte van nieuwkomers in combinatie met groeiende instroom.

Behoefte aan handreikingen/producten

Aandachtspunt(en):

• Behoefte aan handreiking over overgangsmomenten waar meerdere organisaties een rol kunnen spelen; wie is wanneer aan zet.
• Delen van gegevens en AVG.
• Format overgangsdocument.
• Overzicht per organisatie van de beschikbare financiële middelen en de taken die hiervoor uitgevoerd moet worden.
• Hoe breng je regionale partijen bij elkaar, maak je een regionale analyse en organiseer je de (bestuurlijke) besluitvorming? Hulp vanuit het Rijk is wenselijk.
• Factsheet praktijkleren in het mbo.