Hoe is het Doorstroompunt vastgelegd in de wet?

Het Doorstroompunt is vastgelegd in drie onderwijswetten en niet in een speciale Doorstroompunt-wet.

Met ingang van 1 januari 2002 is de Wet houdende regels inzake de Regionale Meld- en Coördinatiefunctie Voortijdige Schoolverlaten in werking getreden. Dit is gepubliceerd in Staatsblad 2001-636.

Met deze wettelijke regels is het beleid dat de rijksoverheid sinds het begin van de jaren negentig gevoerd heeft ten aanzien van het voortijdig schoolverlaten verankerd. In de wet is vastgelegd dat het bestrijden van voortijdig schoolverlaten een gezamenlijke taak is van de schoolbesturen en de gemeente. Vanaf 1 januari 2002 zijn de schoolbesturen verplicht om voortijdig schoolverlaters te melden bij de gemeente.

De wettelijke regeling aangaande het voortijdige schoolverlaten is niet vastgelegd in de Leerplichtwet of in een aparte Doorstroompunt-wet, maar in de volgende onderwijswetten:

• Wet op het voorgezet onderwijs
• Wet op de expertise centra
• Wet Educatie en Beroepsonderwijs

De artikelen die betrekking hebben op het Doorstroompunt bepalen dat:

1. Er sprake is van voortijdig schoolverlaten als:

• Een jongere nog geen 23 is én hij/zij geen diploma van het vwo, de havo of niveau 2 van het mbo heeft én;
• hij/zij gedurende een periode van 4 weken zonder geldige reden het onderwijs niet meer heeft gevolgd of;
• hij/zij bij de school wordt uitgeschreven of van school wordt verwijderd.

Er is géén sprake van een voortijdige schoolverlater als deze jongere in het bezit is van:

• Een getuigschrift van het praktijkonderwijs;
• Een getuigschrift van het arbeidsmarktgerichte uitstroomprofiel van het VSO of het uitstroomprofiel dagbesteding van het VSO,
• Een diploma van een entree opleiding én werkzaam is op grond van een arbeidsovereenkomst voor minimaal 12 uur in de week.

2. Het bevoegd gezag van de school verplicht is:

Om van leerlingen die niet meer leerplichtig zijn (ouder dan 18, jonger dan 23) en nog geen startkwalificatie hebben, melding te doen bij de woongemeente van de jongere, wanneer er sprake is van voortijdig schoolverlaten.

3. De gemeente verantwoordelijk is voor:

• Het registeren van deze meldingen van voortijdig schoolverlaters en het zorgdragen voor een systeem van doorverwijzing naar onderwijs en arbeidsmarkt. Het systeem heeft mede betrekking op de gegevens waarover de gemeente beschikt in het kader van de uitvoering van de Leerplichtwet 1969.
• De gemeente volgt de deelname aan onderwijs en arbeidsmarkt van de jongeren die in het bezit is van een getuigschrift van het praktijkonderwijs of getuigschrift van het arbeidsmarktgerichte uitstroomprofiel van het VSO, het uitstroomprofiel dagbesteding van het VSO, dan wel een diploma heeft van een entree opleiding en werkzaam is op grond van een arbeidsovereenkomst voor minimaal 12 uur in de week.
• Het opstellen van een regionaal programma samen met scholen, instellingen en organisaties voor de periode van 4 jaar, met daarin maatregelen ter voorkoming en bestrijding van voortijdig schoolverlaten van jongeren tussen 12 en 23 jaar. Het programma heeft mede betrekking op leer- en kwalificatieplichtigen en het volgen van de deelname aan onderwijs en arbeidsmarkt van de voortijdig schoolverlaters.
• Voor de totstandkoming van het regionaal programma, de uitvoering en de financiering,  voeren de gemeente, scholen, instellingen en organisaties bestuurlijk overleg, waarbij de domeinen zorg en arbeid worden betrokken.

Om de taken goed te kunnen vervullen is er een contactgemeente aangewezen die zorg draagt voor de volgende taken:

• Het maken van afspraken over de inzet en verantwoordelijkheid bij het voorkomen en bestrijden van voortijdig schoolverlaten, met scholen voor voortgezet onderwijs, onderwijsinstellingen voor mbo, en andere instellingen en organisaties die te maken hebben met voortijdig schoolverlaten.
• Het zorgdragen voor de totstandkoming van een regionaal netwerk van die scholen, instellingen en organisaties.
• Het organiseren en coördineren van de meldingen van voortijdig schoolverlaten, het registeren van deze meldingen en zorgdragen voor de doorverwijzing naar onderwijs en arbeidsmarkt.
• Verantwoording in de vorm van een jaarlijkse Doorstroompunt-effectrapportage, op basis van de gestelde streefcijfers door de gemeenteraden uit de regio en de wijze waarop de domeinen arbeid en zorg bij het regionale bestuurlijk overleg zijn betrokken.
• Coördineren van het regionaal bestuurlijk overleg, de totstandkoming van het regionaal programma en de uitvoering en financiering van de daarin opgenomen regionale maatregelen.

Voor de uitvoering van de taken als contactgemeente ontvangt de gemeente een specifieke uitkering.

De Doorstroompunt-functie omvat de volgende taken (vastgelegd in wetgeving):

• een sluitende melding en registratie van alle jongeren tussen 18 en 23 jaar die niet op school zitten en nog geen startkwalificatie behaald hebben.
• benaderen en zorgdragen voor begeleiding van jongeren die zijn uitgevallen, gericht op terugleiden naar school, naar werk of een combinatie daarvan.
• Het opstellen van een regionaal programma samen met scholen, instellingen en organisaties voor de periode van 4 jaar, met daarin maatregelen ter voorkoming en bestrijding van voortijdig schoolverlaten van jongeren tussen de 12 en 23 jaar.
• Het monitoren van jongeren met een getuigschrift van het praktijkonderwijs of het speciaal onderwijs, dan wel een diploma van een entree opleiding. Het maken van afspraken met ketenpartners over begeleiding en ondersteuning naar opleiding, (leer)werk of dagbesteding.