Vragen in "Vluchtelingen"

De beoordeling of er sprake is van een gewichtige omstandigheid om de school niet geregeld te bezoeken (art. 11 LPW 1969) is aan het bevoegd gezag. Wel worden in het artikel een aantal vrijstellingsgronden gegeven, waar het schoolbestuur zijn beslissing op kan baseren. Leerplicht ziet hier ook op toe. De vrijstellingsgrond ‘gewichtige omstandigheden’ is een vrij ruim begrip. In de beleidsregel worden onder meer genoemd dat er éénmaal per schooljaar vrijstelling van geregeld schoolbezoek op andere gewichtige omstandigheden mogelijk is voor ten hoogste tien dagen per schooljaar om buiten de schoolvakanties naar het buitenland te gaan, bijvoorbeeld vanwege het specifieke beroep van één der ouders. Het gaat dan vaak om situaties waarbij redelijkerwijs te voorzien is (en/of moet worden aangetoond) dat een verlof in de schoolvakanties niet realistisch is. In principe valt familiebezoek in het buitenland niet onder gewichtige omstandigheid, maar de aard van bezoek aan ouders tijdens oorlogsverlof zou dus anders gewogen kunnen worden door het schoolbestuur.   Een andere gewichtige omstandigheid is een ernstige, levensbedreigende situatie of ziekte van een bloedverwant (waarvoor ook een periode tot 10 dagen verlof kan worden verleend). De directeur van de school besluit hier over en kan dus eventueel verlof verlenen en kan dit ook doen voor andere, naar het oordeel van het schoolhoofd gewichtige omstandigheden, voor ten hoogste 10 dagen. Een ouder moet het verlof tijdig aanvragen bij de schooldirecteur. Een nadere toelichting op de vrijstellingsgronden, in dit geval met name art. 11 onder g en art. 11 onder f van de LPW 1969, staat in de volgende beleidsregel. De begrippen worden uitgelegd in artikel 1 en 2. wetten.nl - Regeling - Beleidsregel uitleg ‘specifieke aard van het beroep’ en ‘andere gewichtige omstandigheden’ bedoeld in de Leerplichtwet 1969 - BWBR0031787 (overheid.nl).    

De ambassade heeft ons de volgende informatie verstrekt: Het Oekraïense recht verplicht Oekraïense ontheemden in Nederland niet om Nederland te verlaten.

Informatie over Oekraïense identiteitsbewijzen Oekraïne kent drie soorten identiteitsbewijzen:

1. interne paspoorten (in het cyrillisch);

2. identiteitskaarten;

3. paspoorten voor het buitenland.

De interne paspoorten en identiteitsbewijzen zijn uitsluitend te verlengen of vervangen in Oekraïne of in vier plaatsen in Polen. Ontheemden hebben deze identiteitsbewijzen op dit moment echter niet nodig om zich in de Europese Unie te identificeren. Voor het verlengen van een paspoort voor het buitenland kunnen Oekraïense ontheemden een stempel vragen bij de ambassade. Daarvoor moeten zij zich ten minste twee maanden voor het verloop van hun document melden via https://online.mfa.gouv.ua/application.

De ambassade kan ook een tijdelijk identiteitscertificaat afgeven, waarmee de ontheemde zich volgens de ambassade in Nederland kan laten registreren in de basisregistratie personen (brp) van gemeenten en bij de IND.

Een ontheemde die voor het eerst een paspoort nodig heeft, kan daarvoor alleen in Oekraïne zelf terecht. Dit kan bijvoorbeeld bij jongeren van zestien aan de orde zijn, die niet de kans hebben gekregen hun eerste paspoort op te vragen. Aanvankelijk stond er een boete op het niet tijdig opvragen van het paspoort, maar onder het huidige noodrecht is die verplichting opgeschort. Ontheemden hebben nu tot zestig dagen na het vervallen van het noodrecht om hun documenten aan te vragen. Dit betekent dat zij op dit moment nog niet naar Oekraïne hoeven om een paspoort aan te vragen en op te halen. Volgens de ambassade is nog niet elke ontheemde op de hoogte van de nieuwe regels. Ook kan het ophalen van een paspoort in Oekraïne soms sneller zijn dan de procedure van de ambassade.

Ten slotte denkt de ambassade dat het verkrijgen van een paspoort bijdraagt aan het gevoel van zekerheid voor ontheemden. De overheid verplicht hen hier echter niet toe.

De handreiking nieuwkomers in het VO is een mix van wetenschappelijke inzichten en ervaringen uit de praktijk en is direct bruikbaar voor alle professionals die betrokken zijn bij het voortgezet onderwijs aan nieuwkomers. Kijk hier voor de nieuwe handreiking

Ook voor vluchtelingen uit Oekraine geldt dat wordt gewerkt volgens de Methodische Aanpak Schoolverzuim (MAS). Dit betekent dat elke leerling moet ingeschreven staan op een school in Nederland. Het uitgangspunt van de MAS is vrijwillig en licht interveniëren waar het kan en inzet van het gedwongen kader alleen waar het nodig is. Van belang is maatwerk, de interventie inzetten die meest effectief wordt geacht om het verzuim te stoppen en de achterliggende problematiek aan te pakken. Opmaken van een proces-verbaal is een uiterste mogelijkheid. Ga met de leerling en/of ouders en andere betrokkenen het goede gesprek aan, kijk waar ondersteuning nodig is. Eerst moet aan een aantal randvoorwaarden voldaan zijn. Denk aan rust, stabiliteit, vervoer, boeken etc.

Geregeld krijgen wij ook vragen over mogelijkheden voor online onderwijs. De meest actuele informatie hierover is te vinden in de handreiking Onderwijs aan kinderen en jongeren uit Oekraïne. Deze handreiking wordt steeds geactualiseerd. Het is belangrijk dat leerplicht goede informatie verstrekt. Denk aan informatie over de leerplichtwet maar vooral ook aan nformatie over het belang om kinderen deel te laten nemen aan het onderwijs in Nederland, zodat zij zich verder kunnen ontwikkelen in de tijd dat ze hier verblijven.  

Ingrado heeft wekelijks overleg met het ministerie van OCW en andere partners om de lijn uit te stippelen voor de jongeren, t.b.v. PO, VO en MBO. Actualiteiten en signalen worden in dit overleg meegenomen, dus blijf vooral melden wat er speelt in jouw regio.    

Informatie hierover is te vinden op de website van DUO: Lesgeld: Asielzoeker of Oekraïner - DUO

Voor jongeren uit Oekraïne gelden dezelfde regels als voor jongeren uit Nederland:

Zij zijn leerplichtig tot en met het schooljaar waarin zij 16 worden. Daarna geldt de zogenaamde kwalificatieplicht: als leerlingen 16 of 17 jaar oud zijn, maar nog geen startkwalificatie hebben, moeten zij die alsnog halen. Een startkwalificatie is een diploma op het niveau van minimaal havo, vwo of mbo-2 of hoger. Kijk hier voor meer informatie over het niveau van vo-diploma’s uit Oekraïne.

Let op: niet elk vo-diploma uit Oekraïne voldoet aan de kwalificatieplicht. Bij twijfel, of indien een certificaat van het behaalde resultaat nodig is, kunnen jongeren uit Oekraïne die hun vo-diploma in Oekraïne hebben behaald een waardering vragen van dat diploma bij Nuffic of de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven.

In het kader van een gesprek over de erkenning van bevoegdheden is eerder met Nuffic gesproken over het verifiëren van diploma’s uit Oekraïne. Zij hebben twee gemotiveerde slavisten in dienst. Als blijkt dat gemeenten telkens hetzelfde type diploma voorgelegd krijgen, loont het misschien een gesprek met hen te entameren?

 

Voor de tijdelijke onderwijsvoorzieningen in het po en in het vo is het volgende van toepassing:

Artikel 1.4 Afstandsonderwijs

  1. Het bevoegd gezag kan afstandsonderwijs verzorgen dat gegeven wordt door of onder toezicht van onderwijspersoneel in Nederland.
  2. Het bevoegd gezag verzorgt uitsluitend afstandsonderwijs indien geen bevoegde leraren beschikbaar zijn om onderwijs op locatie te verzorgen en indien het afstandsonderwijs past in het onderwijsprogramma van de tijdelijke onderwijsvoorziening.
  3. Het bevoegd gezag is verantwoordelijk voor de planning, verzorging, inhoud en kwaliteit van het afstandsonderwijs.
  4. In afwijking van het eerste lid kan het bevoegd gezag ook tijdelijk of gedeeltelijk afstandsonderwijs verzorgen dat vanuit Oekraïne wordt aangeboden.
  5. Afstandsonderwijs vindt uitsluitend plaats onder toezicht van bekwaam personeel.

In het reguliere (nieuwkomers-)onderwijs gelden andere voorschriften.

Zie handreiking onderwijs voor kinderen uit Oekraine

In de regeling regionale aanpak vsv 2020-2024 is opgenomen welke jongeren niet meetellen bij het aantal vsv-ers.

Bijlage 1. behorende bij artikel 1.1 van de Regeling regionale aanpak voortijdig schoolverlaten 2020–2024

  • I. In de startpopulatie worden meegeteld alle inschrijvingen op 1 oktober van enig jaar (t) in het vo, vavo en mbo, uitgezonderd:

    • – Jongeren die zijn ingeschreven aan een niet-bekostigde instelling;

    • – Jongeren die zijn ingeschreven in het praktijkonderwijs;

    • – Jongere aan Engelse stroom of Internationaal Baccalaureaat;

    • – Jongeren die eerstejaars nieuwkomer zijn;

    • – Jongeren ouder dan 22 jaar op het moment van uitval;

    • – Jongeren zonder vaste woonplaats, of wonend in het buitenland;

    • – Jongeren die zijn ingeschreven in het voortgezet speciaal onderwijs.

  • Dit zijn dus onder andere nieuwkomers die het eerste jaar in Nederland zijn die niet meetellen.

Wat betreft taalonderwijs (en ander aanbod basisvaardigheden, staan de huidige mogelijkheden hier uitgebreid beschreven: Oekraïense ontheemden en basisvaardigheden in Nederland | Expertisepunt Basisvaardigheden. Daarnaast kunnen Oekraïense ontheemden instromen in het mbo (mits zij aan de inschrijvingsvereisten voldoen).

De handreiking over onderwijs aan kinderen en jongeren uit Oekraïne is gepubliceerd: Handreiking onderwijs voor kinderen en jongeren uit Oekraïne | Publicatie | Rijksoverheid.nl

In deze handreiking staat informatie voor scholen en gemeenten: er wordt uitgelegd wat de verwachtingen zijn en waar er van het reguliere onderwijs mag worden afgeweken als de situatie hier om vraagt.

De handreiking onderwijs voor kinderen en jongeren uit Oekraïne is samengesteld onder regie van het ministerie van OCW in samenwerking met:

  • de Inspectie van het Onderwijs (IvhO);
  • LOWAN po en vo;
  • de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG);
  • de sectororganisaties voor primair onderwijs (PO-Raad);
  • en voortgezet onderwijs (VO-raad).

Kinderen die vanuit Oekraïne naar Nederland zijn gekomen, hebben recht op onderwijs. Dit betekent veel voor gemeenten en scholen.  

Via deze nieuwsflits zijn de meest recente ontwikkelingen gedeeld en het biedt een overzicht waar scholen terecht kunnen met hun vragen.

Voor VO-scholen: https://www.nieuwsbrievenminocw.nl/actueel/nieuwsbrieven/nieuwsbrief-voortgezet-onderwijs/2022/nieuwsbrief-vo-11-mei

Voor PO-scholen: https://www.nieuwsbrievenminocw.nl/actueel/nieuwsbrieven/nieuwsbrief-primair-onderwijs/2022/nieuwsflits-po-11-mei

Informatie is te vinden op de site van de Rijksoverheid.

Ontvang je signalen, zijn er knelpunten of heb je zorgen, graag melden bij Ingrado, zodat wij dit mee kunnen nemen in het overleg met het ministerie en andere partners.

Alle kinderen in Nederland hebben recht op onderwijs. Ook kinderen van asielzoekers gaan zo snel mogelijk naar school. In ieder geval binnen 3 maanden nadat ze in Nederland zijn aangekomen.

School kiezen

De meeste asielzoekerscentra zijn gekoppeld aan een basisschool. Maar ouders mogen ook zelf een school kiezen voor hun kind. In het basisonderwijs gaan kinderen vaak eerst naar een gespecialiseerde klas of school waar ze intensief taalonderwijs krijgen. Na 1 tot 2 jaar stromen de kinderen door naar het reguliere basisonderwijs. Ook daar krijgen de kinderen nog extra taalaanbod. Er zijn ook kinderen die direct naar een reguliere school gaan, waar ze intensief taalonderwijs krijgen. 

Kinderen tussen 12 en 18 jaar gaan na aankomst in Nederland eerst naar de internationale schakelklas. Deze is onderdeel van een reguliere school. Spreken ze voldoende Nederlands? En beheersen ze ook de andere vakken op een niveau dat voldoende is om door te stromen? Dan gaan ze verder in het voortgezet onderwijs, het mbo of het hoger onderwijs.

Scholen kunnen ondersteuning krijgen van LOWAN. LOWAN ondersteunt de scholen die het eerste opvangonderwijs aan nieuwkomers verzorgen in het primair en voortgezet onderwijs. 

Advies voor gemeenten

Gemeenten moeten zorgen voor onderwijs aan leerplichtige kinderen. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) kan gemeenten daarbij adviseren. Zijn er veel kinderen van asielzoekers? Dan kan het COA bijvoorbeeld helpen bij het opzetten van een internationale schakelklas of het regelen van lokalen.

Vluchtelingen uit Oekraïne

Voor vluchtelingen uit Oekraïne geldt dat zij geen asiel hoeven aan te vragen. Dit kan wel. Zij hebben in ieder geval recht op onderwijs. Kijk hier voor meer informatie over Oekraïense vluchtelingen en onderwijs: 

Hoe organiseer ik onderwijs voor Oekraïense kinderen?

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/onderwijs-oekraiense-vluchtelingen

Hoe werkt het inschrijven en aanmelden van leerlingen uit Oekraïne? | Rijksoverheid.nl