Per 1 januari 2023 krijgt het examen BOA Basisbekwaamheid een aangepaste invulling en start een nieuwe cyclus Permanente Her- en Bijscholing (PHB). Tien jaar na de start van de eerste cyclus voor het domein Onderwijs zijn verdere professionalisering van het beroep van leerplichtambtenaar en maatschappelijke veranderingen de belangrijkste redenen voor een update. Wat gaan leerplichtambtenaren ervan merken?
In 2013 startten de Boa-examens en PHB-cyclus op initiatief van het ministerie van Justitie, vertelt Carola Kelholt, toetsdeskundige en ambtelijk secretaris voor de examencommissie van het domein Onderwijs bij de Exameninstelling Toezicht en Handhaving (ExTH). In domein III (Onderwijs), waar leerplichtambtenaren onder vallen, ging in 2013 de eerste cyclus van start. ‘De PHB-cyclus duurt vijf jaar’, legt Kelholt uit. ‘Inmiddels zijn we bijna tien jaar op weg en staan we vlak voor de start van de derde cyclus.’
De tweede cyclus, die startte in 2018, sloot nog sterk aan bij de eerste, al kwam wel het MAS-examen als vierde module erbij. Maar de wereld staat niet stil. ‘Gaandeweg ontwikkelt het beroep zich verder, de samenleving verandert, de problematiek verandert, er worden andere eisen gesteld. Het is dan ook goed om de cyclus van een update te voorzien’, zegt Kelholt. Wat ook meespeelt: het kwalificatiedossier voor de mbo-opleiding voor boa’s gaat veranderen. Samen met ontwikkelingen in het veld riep dat de vraag op of het niet goed zou zijn om, domeinoverstijgend, nog eens goed te kijken naar de hele opzet van de BOA-Basisbekwaamheid en de PHB-cyclus. Dat heeft geleid tot een aantal vernieuwingen.
Wat houden de vernieuwingen in?
Tot nu toe bestond de PHB-cyclus uit twee theorietoetsen en twee praktijktoetsen. De ene theorietoets behandelde het werk van een boa en het wetstelsel in z’n algemeenheid. In de andere theorietoets werd ingezoomd op de wettelijke kaders van het specifieke domein. In het geval van leerplicht gaat het dan in de eerste plaats om de Leerplichtwet, maar ook de Methodische Aanpak Schoolverzuim (MAS). In de nieuwe opzet is er één theorietoets. Die bestaat grotendeels uit domeinspecifieke vragen, aangevuld met enkele relevante zaken over strafrecht en strafvordering, bijvoorbeeld de wettelijke vereisten die gesteld worden aan het proces-verbaal.
Ook de twee praktijktoetsen veranderen van opzet. Dat worden een nieuwe mondelinge toets en een nieuwe schriftelijke toets. Bij de mondelinge toets staat in alle domeinen bejegening centraal, omdat boa’s te maken hebben met steeds mondiger en kritischer burgers. Aangezien bij een ‘heterdaadje’ het gesprek en hoe je met iemand omgaat anders is dan wanneer iemand op uitnodiging naar een kantoor komt, zoals bij leerplicht vaak het geval is, is de invulling per domein ook anders. ‘Zo’n gesprek heeft een andere aanloop’, verduidelijkt Kelholt. ‘Er is in het geval van leerplicht vaak al een dossier, misschien is er al een waarschuwing verstuurd en het gaat ook over andere problematiek. Daarom komt de nadruk meer te liggen op gespreksvaardigheden. Denk bijvoorbeeld aan goed luisteren en vragen stellen, zodat je informatie kunt verzamelen die je nodig hebt voor een goed vervolg van je onderzoek.’ Eerder was er het onderdeel sanctionerend optreden, waarin kandidaten een verhoorgesprek hadden en meteen daarna het pv moesten opmaken. ‘Dat verhoorgesprek had minder dat onderzoekende karakter. Dat is nu dus, samen met de bredere gespreksvaardigheden, veranderd om aan te sluiten bij de praktijk.’ Bij het examen worden daarom straks twee gesprekken gevoerd, een verkennend, onderzoekend gesprek en een kort verhoor om de formele gang rond zo’n gesprek, inclusief de melding van de cautie en recht op rechtsbijstand, te toetsen.
Invulling op maat
De schriftelijke module draait in alle domeinen om waarnemen, verslagleggen en effectief en objectief rapporteren. Ook daarbij verschilt de invulling weer per domein. Voor het PHB-examen Waarneming en Verslaglegging van het domein Onderwijs moeten de kandidaten op basis van een dossier en een op film getoonde verklaring een pv opmaken. Daarin moet de relevante informatie staan, zodat het Openbaar Ministerie een goede basis heeft voor verdere behandeling.
De vierde module - de PHB bestaat uit vier modules – heeft ook een nieuwe vorm. Voorheen bestond deze module uit een examen over de MAS, die in 2018 tegelijk met de nieuwe cyclus is geïntroduceerd. In de nieuwe opzet bestaat de vierde module uit een geaccrediteerde opleiding of training over onderwerpen die door de examencommissie, op basis van input uit het werkveld, zijn vastgesteld. De trainingen moeten, om in aanmerking te komen voor accreditatie, aan bepaalde (inhoudelijke) eisen voldoen. De examencommissie geeft daarvoor de kaders. Op die manier krijgt bijscholing ook concreet vorm.
Voorbeelden van trainingsonderwerpen voor het domein Onderwijs zijn de AVG, de Wpg, handhaven bij complexe casuïstiek, passend onderwijs en leerrecht en de MAS. Welke training de kandidaat volgt is een keuze die in onderling overleg door de werkgever wordt gemaakt. Na het volgen van de geaccrediteerde training ontvangt de kandidaat hiervoor een certificaat.
De aanpassingen gaan per 1 januari 2023 in. Examens die vanaf dat moment worden afgenomen zijn volgens de nieuwe opzet. Wil je meer weten over de nieuwe cyclus? Op exth.nl vind je een roadmap en ook de exameneisen die per onderdeel door de examencommissie Onderwijs voor domein III zijn vastgesteld.
Vragen of opmerkingen? Neem dan contact met ons op.