Op dit moment kent de Leerplichtwet 1969 (Lpw) zeven besluiten in de zin van artikel 1:3 van de Awb.

Dit zijn:
ArtikelOnderwerpBestuursorgaan
- 3a Vervangende leerplichtCollege
- 3b Vervangende leerplicht laatste schooljaarCollege
- 11a Vrijstelling 5-jarigen Het hoofd
- 11 sub f Extra vakantieverlof Het hoofd
- 11 sub g Verlof t/m 10 schooldagen Het hoofd
- 11 sub g Verlof meer dan 10 schooldagenLpa
- 15Vrijstelling ander onderwijsCollege

Ouders moeten op grond van de bovenstaande artikelen een aanvraag/verzoek indienen bij het bevoegde bestuursorgaan. Het bestuursorgaan dient, als publiekrechtelijk orgaan een besluit te nemen en een beschikking af te geven. In de beschikking is het bestuursorgaan wettelijk verplicht om het besluit te deugdelijk te motiveren en te voorzien van een bezwaar en beroepsclausule (artikel 3:45 en 3:46 Algemene wet bestuursrecht).

De vrijstelling voor artikel 11 onder g Lpw wordt uitgewerkt in artikel 14 Lpw. Hierin is opgenomen dat de leerplichtambtenaar van de woongemeente een besluit neemt over een verzoek van ouders/verzorgers indien het een periode betreft van meer dan 10 schooldagen. De leerplichtambtenaar wordt in de Lpw aangewezen als bevoegde tot het nemen van een besluit als zijnde publiekrechtelijk bestuursorgaan.

Er bestaan tevens vrijstellingen van rechtswege, deze zijn opgenomen in artikel 5 en artikel 5a Lpw.
- Art. 5 a en 7 lichamelijke of psychische ongeschiktheid
- Art. 5 b en 8 bedenkingen tegen de richting
- Art. 5 c en 9 onderwijs in buitenland
- Art. 5a trekkend bestaan

Ouders kunnen een beroep (zij vinden dat zij voldoen aan de wettelijke voorwaarden en hebben daardoor recht op deze vrijstelling) doen op bovenstaande artikel. Zij hoeven hiervoor geen verzoek of aanvraag in te dienen om een besluit te krijgen. Bij deze artikelen geldt dat als voldaan is aan de eisen van de Leerplichtwet, er van rechtswege een vrijstelling ontstaat. Er is in deze gevallen geen sprake van een besluit in de zin van artikel 1:3 van de Awb. Ouders kunnen hun beroep indienen middels een kennisgeving op grond van artikel 6 Lpw.

Vragen over

Moeten beiden ouders een handtekening zetten bij een beroep op vrijstelling?

Moeten allebei de ouders bij een verlof aanvraag een handtekening zetten?

Hoe werkt de leerplicht voor kinderen van varende ouders?

Mag de feitelijk verzorger een beroep op vrijstelling doen?

Is het mogelijk om een tussenjaar zoals een breekjaar te nemen?

Wat wordt verstaan onder 'binnen redelijke afstand' in geval van vrijstelling 5 sub b LPW?

Hoe controleren we bij beroep 5 sub c of het kind langer dan 4 maanden per jaar in Nederland woonachtig is?

Kan een leerling met een vrijstelling van de inschrijvingsplicht ingeschreven staan op een school?

Wanneer betreft het een beschikking en wanneer een kennisgeving?

Kan een leerling met een vrijstelling van de inschrijvingsplicht ingeschreven staan op een school?

Hoe om te gaan met activiteiten ivm toptalent onder schooltijd?

Komt het wel eens voor dat 16- en 17-jarigen een vrijstelling van de leerplicht krijgen om onderwijs te volgen via een instelling zoals het LOI? En zo ja, op welke grond kan dat?

Mag ik mijn leerplichtige/kwalificatieplichtige kinderen meenemen op wereldreis?

Topsport en onderwijs, wat is er mogelijk?

Mogen ouders weigeren om hun kinderen deel te laten nemen aan onderwijsactiviteiten zoals paarse vrijdag, schoolreis, Sinterklaasfeest of Kerstfeest?

In hoeverre mag een school om een bewijs van medisch verlof vragen, bijvoorbeeld van een tandarts of huisarts, dat er sprake was van geoorloofd verzuim?

Kunnen ouders een bezwaar indienen tegen een ongegrond verklaard beroep op vrijstelling artikel 5 onder b?

Mogen scholen leerlingen vrijgeven op andere (religieuze) feestdagen dan de officiële feestdagen?

Wanneer kan een leerling worden vrijgesteld op grond van artikel 5 onder c? En kan dat ook voor een kortere periode dan een volledig schooljaar?

Artikel 11f: Op welke gronden kan een verlofaanvraag worden goedgekeurd?